23/01/16

P&R: "In ue cheret postu s'atzentu gràficu?"

---
Totu sas paràulas tenent una vocale in ue ruet su tonu de sa boghe. Costumamus a lu sinnare graficamente cun su sìmbulu de "grae" (à, è, ì, ò, ù).

• Non ponimus custu sìmbulu de atzentu:

— in sas paràulas in ue su tonu ruet in sa penùrtima vocale: ando, andas, andat, andamus, andades, andant, etc.

— in sas paràulas cun una vocale ebbia, es.: te, si, su, lu, bi, etc.

• Lu ponimus in:

1) sas paràulas cun prus de una vocale, in ue su tonu ruet in s'ùrtima vocale. A su sòlitu paràulas istràngias: tribù, caribù, cafè, etc.

2) sas paràulas in ue su tonu ruet in sa tertzùrtima vocale: òmine, fèmina, istòria, aìamus, aìais, sighìamus, paràula, càntigu, àsiu, àinu, aìais, aìamus, etc.

In paràulas ligadas cun partìculas enclìticas (duncas, comente chi siant una paràula ebbia, foneticamente), custas paràulas mantenent s'àtzentu gràficu in sa tertzùrtima:

—cando est sighida dae una enclìtica ebbia, es.: màndiga·lu, àrtzia·lu, etc. (chi, duncas, tenet giai s'atzentu gràficu cando sunt a sa sola). Ma non cheret postu in, es.: lea·lu, leade·lu (ca giai no lu tenent cando sunt a sa sola).

—cando  est sighida dae duas o tres enclìticas, es.: màndiga·nche·lu. In custos casos, b'at duos atzentos tònicos, unu printzipale in su "nche" (ma no l'iscriimus, ca sa vocale sua est in sa penùrtima positzione) e unu segundàriu in sa "a" de "màndiga" (e duncas l'iscriimus).

In pràtica, s'atzentu gràficu cheret semper postu —cando li tocat—, siat cando si tratat de faeddos a sa sola, siat cando custos sunt in cumpangia de partìculas enclìticas.

Sa "j" non contat comente vocale. Duncas, non bi cheret s'atzentu in, ca tenent su tonu in sa penùrtima vocale: massaju, operaju, notaju, benzinaju, ruju, etc.
—d.corràine

Nessun commento:

.............................................................................................

• Diegu Corràine [dsc], moderadore e redatore.

.............................................................................................

INCARCA IN SU FAEDDU CHI T'INTERESSAT! Si cheres imparare a praticare sa LSC, inoghe ti podimus agiuare. Pro fàghere pregontas, ma finas pro currègere faddinas chi podimus fàghere finas nois, iscrie a: limbasardacomuna@gmail.com

Amus pessadu chi pro sos amigos chi cherent megiorare s'ortografia de sa LSC, cumbenit a tènnere un'ispàtziu che a custu in ue podimus pònnere AVERTÈNTZIAS in manera istàbile, a disponimentu de totus, pro: dare cussìgios, rispòndere a pregontas, currègere isbàllios.

LSC > Delìbera numb. 6/14 de su 18 de abrile de su 2006, su Guvernu sardu aprovat sas normas de sa Limba sarda comuna>Limba Sarda Comuna